China is sinds oudsher de grootste rijstproducent met landen als Thailand, Vietnam en de Verenigde Staten als belangrijkste exporteurs. Wist je trouwens dat rijst voor meer dan de helft van de wereldbevolking een dagelijks basisingrediënt is? Zo is rijst een graangewas én een plant waarachter traditie én ambachtelijke kennis schuilgaat.
Oorsprong en teelt
De eerste gecultiveerde (wilde) rijstsoort ontstond ongeveer 9.000 jaar geleden in de Chinese Jangtse-vallei. De duizenden rijstvarianten die op dit moment verkrijgbaar zijn, zijn allemaal voortgekomen uit deze soort. China heeft dan ook de beste klimaatomstandigheden om optimaal rijst te telen: het is er warm en ook vochtig. De plant zelf kan tot 2 meter uitgroeien en haar vertakte halmen dragen 20 tot 30 centimeter.
Rijstvarianten en -alternatieven
De meeste rijstsoorten worden op basis van hun korrellengte onderverdeeld in ronde, middellange en langkorrelrijst.
- Rondkorrelrijst is 4 tot 5 mm lang en wordt door het hogere gehalte aan zetmeel kleverig tijdens het koken. Tot de rondkorrelrijst behoort behalve de kleefrijst ook de Italiaanse risotto-rijst en de Bomba-rijst, de basis voor Spaanse rijstgerechten, zoals paella.
- Middellange korrelrijst is 5 tot 6 mm lang en valt standaard iets dikker uit dan langkorrelrijst. Deze rijst blijft tijdens het koken vast en luchtig, maar de korrels hebben de neiging om bij het afkoelen aan elkaar vast te plakken. Ideaal voor sushi.
- Langkorrelrijst is minstens 6 mm lang en blijft ook in gare toestand luchtig en droog. Deze witte variant is een allrounder, met parboiled langkorrelrijst als ideale convenient keuze. Ook basmatirijst behoort tot de langkorrelige soort. Basmati is meestal droger en matcht daardoor beter met curry’s.
Culinaire toepassingsmogelijkheden
Aan een simpele bereiding als het koken van rijst, kan je extra smaak verlenen.
Enkele tips :
- Varieer met het kookvocht, voeg bijvoorbeeld een vleugje limoensap toe.
- Kook je rijst in kookvocht van asperges voor een karakteristieke twist.
- Voeg zelf groenten toe aan de rijstgarnituur (pompoen, asperge, peultjes).
- Kook de rijst in verschillende soorten bouillons, bestel hier de meest optimale bouillon om je rijst in te koken.
Rijstwijn of sake?
In Japan wordt een apart type sakerijst (zonder vetten en proteïnen) verbouwd voor het maken van de gealcoholiseerde rijstwijnen. Japanse sakes worden vaak puur gedronken of in cocktails verwerkt. Chinese rijstwijnen geven daarentegen een bitterzoete smaak af aan marinades of sauzen. Ze zijn een smaakmaker voor super lekkere noedelsoepen met kip. Ze geven een diepe en bijzondere smaak.
Tips voor jong en oud
Wees een rijstexpert!
- Was steeds je rijst schoon voor je ermee aan de slag gaat.
- Gebruik vers kookwater om een betere vertering te stimuleren.
- Stimuleer de fantasie met een rijstgerecht. Garneer je rijst met groene preisnippers, saffraan of verse kruiden.
- Zorg voor gezonde tussendoortjes met rijstcrackers- of wafels, zij bevatten de nodige energie en voedingswaarde.
